مزایا و چرایی نیاز به مشاوره های مدیریتی

بهمنظور آشنایی با مزایا و یا حتی دلیل و چرایی استفاده از مشاوره های مدیریتی، قبل از هر چیز باید با فرایند مشاوره مدیریت آشنا شد. باید بیان داشت که، مشاوران از طریق دانش و تخصص خود از طریق راهنمایی در دسترسی به اهداف و حل کردن مشکلات کسب و کارها، به آنها کمک میکنند[1]. صاحبان کسب و کارها معمولاً با هدف رشد و تکمیل مهارتهای کارکنانشان و صرفهجویی در هزینهها مشاوران را به خدمت میگیرند. از طرف دیگر وجود مشاوران در کسب و کارها به دلیل داشتن نگرشی متفاوت و ترسیم دورنمای موقعیتی کسب و کارها، بیطرف بودن در ارائهی نظرات و همچنین تسهیل کردن تغییرات مورد نیاز، از الزامات رشد و توسعهی هر کسب و کاری است. البته شرط به خدمت گرفتن مشاوران اطمینان از دانش و تخصص آنها در زمینهی مورد نظر میباشد[2].
شرح وظایف و خدماتی که مشاوران در کسب و کارهای مختلف برعهده دارند، بستگی کاملاً مستقیمی با ماهیت صنعت مورد نظر دارد. از مشاوران انتظار میرود که برای حفظ یا بهبود و ارتقای کسب و کار، افزایش بهرهوری، سودآوری و درآمد پایدار توصیهها و رهنمودهای اجرایی داشته باشند[3]. مدت زمان حضور مشاوران در سازمانها و کسب و کارها بر اساس نیازهای کارفرما، مشکلات پیشبینی نشده و یا پروژهای که مشاور برای استخدام شده است بستگی دارد[4].
مشاور موفق و دارای مهارت علاوه بر داشتن تحصیلات آکادمیک و تجربهی کاری باید دارای ویژگیها و خصوصیات زیر نیز باشد[5]:
ـ تفکر و استدلال منطقی
ـ رهبری
ـ ارتباطات
ـ نبوغ و خلاقیت
ـ توانایی کار کردن با دیگران و روحیهی کار تیمی
همانطور که در بررسی فرایند مشاوره مشخص شد، مشاوره مدیریت کمکرسان و توانمندساز کسب و کارها است. البته باید در نظر داشت که صاحبان کسب و کار برای مسائل بدیهی، روزانه و مواردی که خود توانایی اداره کردن آن را دارند به سمت مشاوران مدیریت نمیروند؛ آنان تحلیل اطلاعات ارزشمند محیطی، استفاده از تجربیات و تخصص برای تصمیمگیری و حرکت به سوی تعالی از مشاوران انتظار دارند بهطوریکه نتیجه استفاده از مشاوران مدیریت داشتن برنامه استراتژیک و مسیر حرکت به سوی غرور و افتخار باشد.
قبل از برشمردن مزایای استفاده از مشاوره مدیریت (که از شمار خارج است) در ابتدا باید دلیل و چرایی استفاده از مشاوران مدیریت مطرح گردد که در سالهای اخیر به دلیل بدیهی بودن وجود آنها کمتر بدان پرداخته شده است. دلایل متعددی در استفاده از خدمات مشاوره مدیریت در سازمانها وجود دارد که به برخی از آنها اشاره میشود[6]:
ـ داشتن نگاه چند بعدی و برون سازمانی جهت شناسایی مشکلات
ـ کاتالیزور اعمال تغییرات در سازمانها و شرکتها
ـ قرار گرفتن در مرکزیت نظریهها و روشهای مدیریت و توسعهی حرفه مدیریت
در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که مشاوره مدیریت یک علم یا هنر نیست بلکه یک مورد کاربردی بوده که در موقعیتهای مختلف، روشهای متفاوتی را بهکار میگیرد و در دراز مدت به تجربه و مهارت تبدیل میشود.
با تمام مزایا و فرصتهایی که مشاوران مدیریت برای صاحبان کسب و کار ایجاد کردهاند؛ اما هنوز هم اکثراً زمانی به مشاوران مدیریت رجوع میکنند که با مشکل و بحران مواجه شده و یا تمایل به کاهش هزینه دارند. در اینگونه مواقع مشاوران مجبور به حرکتهای انقباضی بوده که اثرات این حرکتها بر روی برخی از کارکنان ناخوشایند میباشد؛ از اینرو حضور مشاوران مدیریت در سازمانها برای همه کارکنان مطلوب نبوده و باعث ایجاد سد دفاعی در برابر کار کردن مشاوران در سازمانها و عدم همکاری با آنان میشود[7].
یکی از سؤالات مطرح در استفاده از خدمات مشاوره مدیریت، این است که چه افرادی از مشاوره مدیریت بهرهمند میشوند. در پاسخ به این سوال ohsa سه دسته کلی نیروی کار، مدیران و کلیت کسب و کار را به عنوان ذینفعان مشاوره مدیریت نام برده است. در ادامه به مزایای کسب شده توسط هر دسته از این ذینفعان اشاره میشود[8]:
- شناسایی و حذف مخاطرات محیط کار
- محافظت کارکنان از صدمات، جراحات و بیماریهای محیط کار
- افزایش آگاهی و هوشیاری در کارکنان جهت حفظ امنیت خود و همکارانشان در محیط کار
- افزایش روحیه کارکنان
- توانایی ایجاد محیط کار امن و سالم مطابق با استانداردها و قوانین
- تبدیل شدن به مدیران اثربخش در محیط کار
- افزایش نرخ بهرهوری و تضمین کیفیت محصولات
- کاهش هزینهها از طریق تبدیل هزینههای حوادث به هزینههای پیشگیری
- بهبود خط تولید از طریق:
ـ کاهش هزینههای غرامت کارکنان
ـ کاهش روزهای کاری از دست رفته
ـ کاهش خرابی تجهیزات و ضایعات محصولات

علاوه بر همه مزایایی که استفاده از مشاوره مدیریت به همراه دارد، بر اساس تحقیقات بانک جهانی میتوان بزرگترین مزیت استفاده از مشاوران را که دلیل چرایی افزایش استفاده از مشاور در کسبوکار است، را "ایجاد ارزش افزوده" در کسبوکار عنوان کرد[9].
مزایای ناشی از استفاده از مشاوران مدیریت در فضای کسب و کار از طریق فرصتهایی که برای کسب و کارها و سازمانها ایجاد میکنند شناخته میشوند. از این فرصتها و مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد[10]:
- توسعه درک و شناخت عمیقتر از بازار و شرایط قیمتگذاری
- ایجاد و توسعه برنامه بازار و حفظ و نگهداری مشتریان فعلی و جذب مشتریان بالقوه
- شناسایی و تحلیل نقاط قوت و ضعف اصلی سازمان و تشخیص حوزههای بهبود
- برندسازی سازمان و محصولات
- شناسایی، تحلیل و کاهش ریسکهای محیطی و کسبوکار
- ارائه راهحلهای خلاقانه جهت رفع مشکلات پیشرو و یا پیشگیری از مشکلات آتی
- آموزش مدیریت و کارکنان
وابستگی کسبوکارها به مشاوران مدیریت، فرصت مناسب و موقعیت رشد را برای مشاوران مدیریت فراهم کرده است اما باید به این نکته توجه کرد که مشاوره مدیریت یعنی توانایی کار کردن 60 الی 80 ساعت کار در هفته و تحمل کردن فشارهای عصبی و کاری فراوان، بهطوریکه کار کردن بیش از 10 ساعت در روز خطر ابتلا به بیماری یا حمله قلبی به شدت افزایش میدهد[11].
با توجه به کلیت مطالب بیان شده در انتها میتوان به این نکته اشاره کرد که استفاده از مشاوران مدیریت در فضاهای کسبوکار یک فرایند برنده- برنده است که هم صاحبان کسبوکار بیشتر از پرداخت هزینه و حقالزحمه پرداختی، منتفع میشوند و هم مشاوران مدیریت بیشتر از دریافت مادی ناشی از همکاری، سطح توانایی و مهارتهای خود را از طریق قرار گرفتن در یک محیط جدید افزایش دادهاند.
2. www.roberthalf.com
3. www.forbes.com
5. http://www.sixsigmaonline.org
6. http://www.consultingfact.com
7. www.mckinsey.com
8. www.osha.gov
9. www.worldbank.com